PRODUCTIEPROCES

Nadat de klei gewonnen en klaar gemaakt is voor gebruik, worden de potten laag voor laag opgebouwd, waarbij de klei met de hand in een mal wordt geperst. Overtollige klei wordt met de hand afgeschraapt, zodat de wand overal even dik blijft. Kenmerkend voor het opbouwen in lagen zijn de ringen, de lassen in de klei, die ook in de eenvoudigste modellen te zien zijn. De potten met grotere afmetingen worden in verschillende etappes opgebouwd, omdat de wanden anders te zwaar worden en zouden inzakken bij het verwijderen van de mal.

Hierna gaan de potten ongeveer een week de droogkamer in, om aan de lucht te kunnen drogen. Dit is nodig om de hitte in de oven weerstand te kunnen bieden zonder dat er brandscheuren ontstaan. Vervolgens kunnen de potten afgebakken worden. De gedroogde voorwerpen worden voorzichtig de oven ingedragen, en zo gestapeld dat ze elkaar niet kunnen raken. Hierbij wordt er gebruik gemaakt van tussenstukken, die na het bakken verkocht worden als bakstenen.

Het bakken in de oven gebeurd tegenwoordig vooral computergestuurd, enkele fabrikanten die wij bezocht hebben, maken hiernaast ook nog gebruik van de ambachtelijke traditionele houtgestookte ovens. In beide gevallen luistert het bakproces zeer nauw; de temperatuur mag gedurende de eerste twee dagen slechts geleidelijk oplopen, op de derde dag wordt het hoogste punt bereikt (1000 °C). In de volgende twee dagen wordt de temperatuur weer geleidelijk afgebouwd.

Het bakken in traditionele houtovens is een proces waarvoor veel vakmanschap vereist is. De temperatuur in de oven wordt opgevoerd door de ingang van de oven langzamerhand op te bouwen met bakstenen. Wanneer de oven de juiste temperatuur bereikt, wordt de oven totaal afgedicht door de gaten tussen de bakstenen te vullen met klei, om de luchttoevoer volledig af te sluiten. Het vuur dooft langzaam waardoor de temperatuur geleidelijk aan daalt. Na verloop van tijd wordt de ovenmond geopend, door de opgebouwde wand langzamerhand af te breken, zodat de temperatuur verder kan dalen.

Tenslotte worden de producten uit de oven gehaald, om een dag af te koelen. Om te voorkomen dat ze gaan brokkelen, worden ze enkele keren besprenkeld met water. Pas na dit bewerkelijke productieproces kan de vorst- en waterbestendigheid, de karakteristieke kleur en uitstraling gegarandeerd worden.